Bin bir delik otu, sarı otu, kuzu kıran, mayasıl otu, kılıç otu olarakta bilinen sarı kantaron çiçeği, en bilinen özelliği ile antidepresan etkisi bulunmaktadır.
Bu yazımızda sarı kantaron çayının faydalarına, bileşimine, kullanım şekline, yan etkilerine, nasıl yapıldığına, kimlerin tüketemeyeceğine, nasıl muhafaza edilmesi gerektiğine, bu çayın günde kaç defa içilmesi gerektiğine ve fazla tüketilmesi sonucu ne tür sağlık sorunlarını ortaya çıkarabileceğine değineceğim.
Sarı Kantaron Nedir?
Sarı kantaron çiçeği, parlak sarı renkli çiçek açan çok yıllık otsu bir bitkidir. İçerdiği sakinleştirici etkisiyle bilinen bu çiçek uzun yıllardan beri ruh hastalıkları tedavisinde kullanılmaktadır. Kurak yerlerde yetişen bu bitki dünyanın birçok yerinde yetişmektedir. Asıl kökeni Afrika’nın güneyinde yetişmekte olup günümüzde dünyanın birçok yerinde yetişmektedir.
Sarı kantaronun çay, hap ve yağ şeklinde kullanımı mevcuttur. Sarı kantaron çiçeği sıkıldığında veya zeytin yağında bekletildiğinde kırmızı renkli bir sıvı salgılar.
Burada bileşimindeki en önemli ve şifa veren madde “Hypericin”dir. Bitkinin bileşiminde bulunan etkin maddelerin bozulmasını önlemek için kurutma odalarında ılık havada ve kısa zamanda kurutulmaktadır. Sarı kantaron çayı kozmetik alanında aroma terapide ve gıdalarca tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.
Sarı Kantaron Besin Değerleri
Sarı kantaronun en önemli bileşiği “Hypericin” olup A vitamini, C vitamini, uçucu yağlar, vanilic asit, B- sitosterol gibi önemli bileşenler bulunmaktadır.
Sarı Kantaronun Kullanımı
Hap olarak kullanımda doktor tavsiyesi alarak kullanılmalıdır. Yağ olarak kullanımda hassas kişilerde ciltte tahrişe neden olabilmektedir. Çay olarak içildiğinde ise bazı yan etkilere sebebiyet verebilmektedir.
Sarı Kantaron Çayının Faydaları
Alternatif tıbbın vazgeçmezleri arasında yer alan sarı kantaron çayı tarihte sinir çayı olarak adlandırılıp Avrupa da uzun yıllar ruh hastalıkları tedavisinde kullanılmıştır. Sarı kantaron bitkisi eski yıllara dayanmakta olup faydalarını geçmişten günümüze kadar tanıklık etmektedir.
Osmanlı devleti zamanında kılıç yaralarını iyileştirmede kullanıldığını belirtmeliyim. Ve bundan dolayı bazı bölgelerimizde kılıç otu adıyla anılmaktadır. Ortaçağdan beri şifacı olarak kullanılan sarı kantaronun faydalarını gelin hep birlikte inceleyelim;
Sarı Kantaron çayının öne çıkan faydaları şunlardır;
- Doğal antidepresandır ve anksiyetiye iyi gelmektedir.
- Hücre yenileyici etkisi vardır.
- Varis tedavisinde etkilidir.
- İştahı açar.
- Hazmı kolaylaştırır.
- Kan şekerinin düşürülmesine yardımcı olur.
- Virüslere karşı etkilidir.
- Hafızaya iyi gelir.
- Vücutta ödem birikmesini önler
- Alkolün neden olduğu el ve ayak titremelerinin önüne geçmektedir.
- Bağışıklık sistemini koruyarak hastalıklara karşı korumaktadır.
- Kanserli hücrelerin vücutta yayılımını önler.
- Migrene karşı ağrının dindirilmesine yardımcı olur.
- Astıma iyi geldiği bilinmektedir.
- Ateş düşürücüdür.
Sarı Kantaron Çayı Nasıl Yapılır?
Sarı kantaron çayı yapılırken tohumu ya da çiçekleri kullanılabilir. Sarı kantaron çayı ocakta kaynatılmamalıdır. Kaynatıldığında içerisinde bazı zehirli maddeler açığa çıkabilmektedir. Bu yüzden kaynamış suda bekletilerek demlenmesi sağlanmalıdır. Çay demleme usulüyle yavaş yavaş demlenmesi sağlanmalıdır. Çay taze yapılıp tüketilmelidir.
Boğaz iltihaplanması ve göğüs ağrılarında içerisine bal katılarak tüketilebilir.
Sarı Kantaron Çayının Yan Etkileri
Sarı kantaron çayı çok fazla tüketildiğinde saç dökülmesine sebep olabilmektedir.
İçerdiği “tyramine” bileşiği kan basıncıyla oynayarak yüksek tansiyona neden olabilmektedir.
Fazla tüketimde sindirimi hızlandırarak ishale neden olabilmektedir.
Fazla tüketim sonucu ağızda kuruluk, mide bulantısı, halsizlik ve baş ağrısına neden olabilmektedir.
Anestezi alacak kişilerin on beş gün öncesinden çayı içmeleri bırakmaları gerekmektedir.
Sarı kantaron çayını kimler tüketmemeli?
Hamileler, emziren anneler ve kronik rahatsızlığı olanlar doktor tavsiyesi olmadan kullanmamalıdır. Sarı kantaron gebeliği arttırdığından dolayı doğum kontrol hapı kullananların dikkat etmesi gerekir.
Radyoterapi veya kemoterapi alanlar. Kan sulandırıcı kullananlar. Pıhtılaştırıcı ilaç kullananlar ilacın etkisini değiştirebileceğinden dolayı sarı kantaron çayını kullanmamaları gerekmektedir.
Kalp yetmezliği olanlar, depresyon ilacı kullananlar, bipolar bozukluğu olanlar, migren ve tansiyon için ilaç kullananlar, şeker hastaları, astım hastaları, AIDS tedavisi görenler, kolestrol için ilaç kullananlar, alerji için ilaç kullananlar; etkisini azaltıp arttırabileceğinden dolayı bu çayı kullanmamaları gerekir. Birçok ilaçla etkileşime girdiğinden dolayı doktor gözetim altında kullanılması gerekir.
Sarı kantaron çayının fazla tüketimi sonucu ne olur?
Her derde deva olup faydaları saymakla bitmeyen özellikle hafif seyreden ruhsal problemler üzerinde etkili olan sarı kantaron çayını dikkatli kullanmamız uzmanlar tarafından söylenmektedir. Depresyonlarda antidepresan kadar iyi bir etki gösterildiği araştırmalar sonucu saptanmıştır.
Antidepresan kadar etki göstermesinin sebebi sarı kantaronunun serotonin düzeyini arttırmasıdır. Sarı kantaron çayının fazla tüketilmesi bu hormonun düzeyini artırırsa bazı sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Özellikle pulmoner hipertansiyona neden olabilir ve bu hastalık çok ciddiye alınması gereken bir hastalık olup doktor onayı olmadan tüketilmemesi gerekmektedir.
Sarı kantaron bitkisi nasıl saklanmalıdır?
Güneş ışını aldığında yapısı çabuk bozulacağından dolayı serin ve kuru yerde muhafaza edilesi gerekmektedir.
Ağzı kapalı özellikle cam bir kavanozda saklanılması daha sağlıklı olacaktır.
Doğru bir saklama yapıldığı takdir de sarı kantaron bitkisinin ömrü bir yıla kadar uzamaktadır.
Sarı kantaron çayı günde kaç defa içilir?
“Sarı kantaron çayı günde kaç defa içilir?” sorusuna yanıt, çayı hangi amaçla tüketme zamanına bağlıdır. Çünkü bilinçsiz bir şekilde tüketildiği taktir de bazı sorunlara yol açabilmektedir. Bir uzman dahilinde ve günde 1-2 fincan sarı kantaron çayını tüketmeniz bu çayın faydasını arttırmaktadır.
Bu çayı günde iki defa tüketilirken arada birkaç saat zaman aralığı olmalıdır. Evde hazırlanan sarı kantaron çayı kırmızı renk aldığında artık olmuş tüketime hazır demektir. Stres kaygı gibi sorunlar yüzünden uyku problemleri yaşayan insanların özellikle gece yatarken sarı kantaron çayını tüketmeleri tavsiye edilmektedir.
Sonuç olarak; bu yazımızda antidepresan özelliğiyle bilinen sarı kantaron çayının etkilerine değinmiş olduk. Her derde deva olarak bilinen sarı kantaron çayının faydaları ve kullanım alanları oldukça fazla olduğunu görmekteyiz. Yeterli ve dikkatli tüketiminde faydasını daha iyi göreceğimizi unutmayalım.