Rahatlatıcı, sakinleştirici özelliğiyle oğul otu olarak da bilinen melisa çayı, limon kokulu şifalı bir bitkidir.
Bu yazımızda melisa çayının faydaları, kullanım alanları, önemi, nasıl ve kimlerin tüketmesi gerektiğine, melisa çayını alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğine, nasıl muhafaza edilmesi gerektiğine, yan etkilerine ve nasıl yetiştirildiğinden bahsetmeye çalışacağım.
Melisa Çayı Nedir?

Doğu Akdeniz elementi olan melisa çayı, Yaprakları basit, saplı, dişli kenarlı, çiçekleri ise beyaz, sarımsı veya kırmızımsı renkte olup Latincede adı “arı yaprağı” demektir. ilk çağlardan beri arıları hastalıklardan koruyup oğul çıkarmaları için kovanların arkasına konulduğundan oğul otu olarak da bilinen melisa çağı, antioksidan özelliğine sahip bir bitkidir.
Melisa çayı; taze, kurutulmuş ve yağ formlarında kullanılmaktadır. Kozmetik sektörü, gıda sektörü, Aromatik tedavilerde, oda parfümü gibi birçok alanda kullanımı mevcuttur.
Melisa Çayının Faydaları
Geçmişte insanlar beslenme ve sağlık sorunları için bitkilere başvurmuşlardır. Mitolojide bitkiler insanlara verilen en değerli armağan olarak ele alınmıştır.
Modern bilimin kurucusu İbn-i Sina El-Kanun Fi’t-Tıb kitabında da melisa çayının faydaları konusuna değinmiştir. İbn-i Sina melisa bitkisinin bütün balgam cinsi hastalıklar ve sevdavi hastalıkların tedavisinde etkili olduğunu belirtmiştir.
Melisa otu, A vitamini, C vitamini, folik asit, demir, çinko, kalsiyum, lif ve tanen açısından zengin olup antioksidan özelliğine sahiptir.
Melisa çayı sakinleştirici özelliğe sahip olup insanı rahatlatıcı etkiye sahiptir. Aynı zamanda;
Nefes darlığına, cilt problemlerine iyi gelir cildi yeniler, solgun ve yıpranmış saçları güçlendirir. Baş ağrılarını hafifletmede yardımcı olur. İçerisinde yağ yakıcı molekülleri bulundurması sebebiyle kilo vermede, mide rahatsızlıklarına, adet sancısına, beyin damar tıkanıklığına, sindirim sistemine yardımcı olur.
Ağız kokusuna, uyku problemine, Alzheimer’a, hafızayı güçlendirmeye, tansiyona, deri hastalıklarına, yüksek tansiyona, halsizliği gidermeye, güneşin zararlı ışınlarından cildimizi korumaya, bağışıklığımızı güçlendirmeye, kalp ve damar sağlığımızı korumaya, vücut direncini arttırmaya, bağışıklığın güçlenmesini, uykusuzluğun giderilmesi gibi birçok konuda faydası bulunmaktadır.
Son zamanlarda yapılan araştırmalar sonucu melisa çayının radyasyonun etkisini azalttığı belirtilmiştir.
Melisa Bitkisinin Kullanım Alanları
Melisa otunun sağlık açısından birçok faydası olduğu gibi farklı alanlarda da oldukça kullanımı yaygındır. Lavanta gibi esansiyel yağlarla birleştirildiğinde hoş bir oda kokusu yapılabilir. Duş suyuna katılarak rahatlatıcı etkisi sağlanabilir.
Aromatik tedavilerde, taze yapraklarını soğuk içeceklere katılarak tüketilmede, salatalarda, kozmetik olarak el vücut kremi olarak, gıda sektöründe tatlandırıcı olarak kullanılabilmektedir.
Melisa Çayının Yan Etkileri
Aşırı miktarda kullanım sonucu;
- Yorgunluk
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
- Sık idrara çıkma
- Solunum sıkıntısı
- Ciltte tahriş
- Alerjik reaksiyon
- İlaç kullanımında etkisinin azaltılması
- Özellikle iki yaş altı çocukların kullanımında ateşlenme
Emzirme süreci içerisinde olan annelerin sütünün tadında ve miktarında değişkenlik göstermesine neden olabilmektedir.
Ayrıca melisa çayını demledikten sonra çok fazla bekletmeniz çaya acı bir lezzet vereceğinden dolayı içmenizde zorlaştırabilir.
Melisa Çayını Kimler Tüketmemeli?
Tiroid, sedef, depresyon ve glokom rahatsızlığı için ilaç tedavisi görenler; hamile ve emziren anneler, karaciğer hastalığı olan, ülseri olan, göz tansiyonu olan, kan şekerini düşürebileceğini göz önüne alarak diyabetli kişiler melisa çayını tüketmemelidir.
Ciltte kullanımda bazı kişilere yoğun gelebileceğinden dolayı herhangi bir yağ ile seyreltilip bu şekilde kullanılması gerekmektedir. Doktorunuza danışmadan bu çayı ilaçlarla birlikte tüketmemeniz gerekir. Melisa çayı bu ilaçlarla tepkimeye girerek etkisini azaltabilir, yok edebilir veya değiştirebilir.
Melisa Çayı Nasıl Tüketilir?
Evde kısa sürede hazırlayabileceğimiz melisa çayını; kendimizi rahatsız hissettiğimiz bir anda veya sakinleştirici etkisi olduğundan dolayı stresli olduğumuz bir anda tüketebiliriz. Burada önemli olan nokta demli bir şekilde çok bekletmememiz olacaktır. Durdukça acılaştığından dolayı tüketilmesi zor hale geçebilmektedir.
Ayrıca günde 2-3 bardak fazla tüketmek yan etkilere yol açabilmektedir. Sakinleştirici, yatıştırıcı etkisinin daha fazla olma sebebiyle sürekli kullanıma uygun değildir. Melisa çayını hazırlarken hem kurumuş hem de taze şekilde tüketebilirsiniz.
Melisa çayının tüketiminin bir süre sonrasında ara vermek gerekir. Ara vermeden uzun süre kullanılan melisa çayı farklı belirtilere yol açabilmektedir. Hatta uzamlar tarafından bu çayı tüketirken bu belirtiler olmaması için yanında atıştırmalık bir şeyler tüketilmesinin gerekliliğini vurgulamaktadır.
Melisa Çayı Zayıflatır mı?
Melisa çayının içerisinde yağ yakıcı ve yağ moleküllerini tutucu enzimler bulunmaktadır. Metabolizmayı da hızlandırdığından dolayı düzenli kullanım ve aynı zamanda beslenme alışkanlıklarına dikkat edilerek kilo vermenize yardımcı olabilmektedir.
Unutulmamalıdır ki melisa çayı gibi zayıflatıcı etkisi olan çayların tüketiminden sonra eski yeme içme alışkanlığına geri dönülürse sağlıklı ve kalıcı kilo kaybı yaşayamazsınız. Eğer dikkat edilmezse sadece bitki çayı ile zayıflamanız mümkün olmayacaktır.
Uyku düzeni de bu konuda etkilidir. Az uyku kişiyi fazla yemeğe böylece kilo aldırmaya itmektedir. Eğer amaç kilo verilmekse uykunun alınması bu konuda çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki tek bir bitki çayı ile zayıflamak mümkün olmaz bu bitki çayları diyetinize yardımcı olur.
Dikkat! Melisa bitkisini karıştırmayalım!
Melisa bitkisine benzerlik gösteren limon otu; yaprakları ile melisa bitkisiyle karıştırılabilir. Piyasada daha uygun fiyatlı satılması nedeniyle limon otunun, melisa çayıyla karıştırılmaması gerekmektedir.
Melisa Çayı Nasıl Hazırlanır?
Taze veya kurutulmuş formda kullanılan melisa çayını hazırlamak için kaynamış suya ve demlenmesi için ağzı kapalı bir bardağa ihtiyaç vardır. Bu sayede melisa yapraklarının özü suda daha iyi çözülecektir. Eğer poşet çay değil de taze olarak tüketilecek ise miktarını biraz daha artırabilirsiniz.
Burada önemli olan kaynadıktan sonra 10 dakika kadar demlenmesini beklemek ve süzülerek içilmesidir. İsteğe göre içerisine bal veya limon gibi gıdalar eklenip içeriği zenginleştirilerek bu şekilde tüketilebilir. Sağlığınız açısından en uygun tatlandırıcının bal olduğunu belirtmek isterim.
MELİSA ÇAYI ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Melisa çayı alırken kurutulmuş veya yaprak şeklinde alırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Çok fazla parçalanmış toz haline gelmiş çayın alınmaması gerekmektedir. Rengine, kokusuna ve aromasına bakmalısınız. Kapalı ortamda bulunan gıdalarda küf oluşumu olabileceğinden dolayı alırken dikkat edilmesi gerekmektedir.
MELİSA ÇAYI NASIL SAKLANILMALI?
Melisa çayı aromasını çok çabuk kaybeden bir bitkidir. Bu nedenle serin, hava almayan kuru bir yerde muhafaza edilmesi gerekmektedir. Bunun için cam kavanozları tercih edebilirsiniz. Bu şekilde bitki çayınızı korumuş uzun süre muhafaza etmiş olursunuz.
Aromaları birbirine karışmaması için diğer bitki çayların yakınlarına konulmaması gerekmektedir. Eğer poşet çay şeklinde alınmışsa en uygun saklama koşulu kendi kutusu olduğunu belirtelim. Çünkü poşet çayların kendi kutusu aromalarını kaybetmeyecek şekilde ambalajlanmaktadır ve bu şekilde muhafaza edilmelidir.
MELİSA ÇAYI NASIL YETİŞTİRİLİR?
Melisa bitkisi genellikle mart ve nisan ayında ekimi yapılan bir bitkidir. Gölgede yetişen bitkiler güneşe maruz kalan bitkilere nispeten daha kısa sürede büyümekte. Güneşe çok maruz kalmayan serin, nemli ve verimli toprağa ekimi yapılmaktadır.
Çok sık sulamaya ihtiyaç duymayan bu bitki olgunlaştıktan sonra yazın taze olarak tüketilmektedir. Ev koşullarında kurutulduğunda aromasını daha çabuk kaybedeceğinden dolayı taze olarak tüketmek mantıklı olacaktır.
Sonuç olarak; Melisa çayının faydaları arasında sakinleştirici ve antimikrobiyal etkisinin öne çıktığını görmekteyiz. Bununla birlikte başka bir çok kullanım alanının olduğunu görmekteyiz. Melisa çayı tüketiminde önemli olan nokta dikkatli ve gerektiği kadar tüketilmesidir.
Görsel: https://gorseller.com