Kolesterol Nedir? İyi Kolesterol ve Kötü Kolesterol Nelerdir?

Kolesterol vücudumuzda bulunan yağ benzeri bir maddedir. Karaciğer tarafından üretilir ya da özellikle hayvansal gıdalar vasıtasıyla dışardan alınır.

Kolesterolün vücudumuzda bir çok görevi olmasına rağmen aşırı yükseldiğinde ölümcül yan etkileri de vardır.

Bu yazımızda, kolesterol nedir, vücudumuzda ne gibi görevleri yerine getirirler, yüksek kolesterolün belirtileri ve kolesterol nasıl düşürülür sorularının cevaplarını arayacağız.

Neden Kolesterole İhtiyacımız Var?

Kolesterolün daha önce de belirttiğimiz gibi vücudumuzun işleyişinde çok önemli görevleri vardır. Bedenimizin her hücresinde kolesterol bulunur. Özellikle beyin ve sinirler için çok önemlidir.

Kolesterolün üç temel görevi vardır;

• Hücrelerimizin dış çeperinin, zar, bir parçasıdır.
• Kas, kemik ve di sağlığımız hayati öneme sahip olan steroid ve D-Vitamini üretiminde görev alır.
• Yediğimiz yağların sindirilmesinde kullanılan safra üretiminde kullanılır.

Kolesterol nerde üretilir?

Vücudumuzda bulunan kolesterolün büyük bölümü (yaklaşık %80) yediğimiz besinlerden gelir. Geriye kalan bölümü ise 37 karışık adımdan oluşan bir işlem sonrasında karaciğerde üretilir.

Kolesterol ve bir diğer yağ çeşidi olan trigliseridler kanda rahatça dolaşamazlar. Bu yüzden karaciğer bunları lipoprotein adı verilen paketler haline getirir.

Bu lipoproteinler kana bırakılır ve vücudun neresinde ihtiyaç olursa oraya gönderilir.

Kolesterol nasıl parçalanır?

Karaciğer tarafından kana karıştırılan kolesterolün bir kısmı karaciğere geri döner. Sindirime yardımcı olan ve bağırsaklara gönderilen safra asidine dönüştürülür. Safra asitleri alınan besinlerdeki yağları eritmek için kullanılır.

Asidin küçük bir bölümü atık madde olarak üre ile birlikte dışarı atılır. Ancak çoğunluğu sindirimde kullanılmak üzere kana karışıp karaciğere geri döner.

Bazı tedaviler bu safra asidinin karaciğere dönmesini engellemek üzerinedir. Böylece karaciğer kolesterollerden daha fazla asit üretmek zorunda kalır ve kandaki kolesterol seviyesi düşer.

Kolesterolü ne yükseltir?

Kanınızda bulunan yağlar ki bunlar kolesterol ve trigliseridler oluyor, çeşitli sebeplerden yükselebilir;

• Doymuş yağlara dayalı beslenme şekli
• Hareketsiz bir yaşam şekli, böylece yağlar enerjiye dönüştürülmez.
• Genetik faktörler, yani yağların normal şekilde işlenmemesi durumu.

Kolesterol Çeşitleri

Temel olarak iki çeşit kolesterol bulunur. Halk arasında iyi kolesterol ve kötü kolesterol diye bilinen HDL kolesterol ve LDL kolesterol bunlardır.

İnsanlar aslında farklı kolesterol çeşitlerinden bahsederken aslında lipoproteinlerden bahsederler.

LDL Kolesterol (Low Density Lipoprotein)

Halk arasında kötü kolesterol olarak adlandırılır çünkü çok fazla olduğunda sağlık sorunlarına yol açar. İngilizce Low Density Lipoprotein kelimelerinin kısaltılmış halidir. Düşük yoğunluklu lipoprotein anlamına gelir.

Bu lipoproteinler bol miktarda kolesterol içerir. Görevleri ihtiyaç halinde hücrelere kolesterol taşımaktır.

Ancak kanda çok fazla LDL kolesterol olduğunda damarlarda birikip onların tıkanmasına yol açabilir.

HDL Kolesterol (High Density Lipoprotein)

Bu genellikle iyi kolesterol olarak bilinir çünkü hastalıkları iyileştirir. İngilizce High Density Lipoprotein kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Anlamı yüksek yoğunluklu lipoprotein demektir.

Çok fazla protein ve az miktarda kolesterol içerirler. HDL Kolesterolün görevi kolesterolü hücrelerden alıp karaciğere getirmektir. Burada da kolesterol parçalanıp vücuttan atılır.

Sonuç

Kolesterol tıpkı trigliseridler gibi vücudumuzda çeşitli görevleri olan bir yağ çeşididir. Halk arasında iyi kolesterol (HDL) ve kötü kolesterol (LDL) olarak bilinir. Kanda LDL seviyesinin çok fazla olması bir çok sağlık sorununa yok açar.

Bu yüzden ara sıra da olsa kan değerlerini ölçtürmek ve tedbirli olmak gerekir.

Düşük bir kolesterol seviyesi içinse sağlıklı beslenmek ve hareketli bir yaşam tarzını benimsemek ilk yapmamız gereken şeylerdir.