Yapraklarının arasında sarıya yakın çiçekleri ve hoş bir kokuya sahip olan ıhlamur bitkisi aynı zamanda birçok rahatsızlığa iyi gelmektedir.
Bu yazımızda ıhlamur nedir? Faydaları nelerdir? Yan etkileri var mıdır? Ihlamur çayını kimler tüketemez? Nasıl muhafaza edilir? Ihlamur çayı nasıl hazırlanır? Ihlamur çayı nasıl tüketilmelidir? Sorularına cevap vermeye çalışacağım.
Ihlamur Bitkisi Nedir?
Ihlamur bitkisi, ağaç formunda uzun ömürlü bir bitki türüdür.
Boyu yaklaşık 30 metreye kadar ulaşabilen ıhlamurun 40 farklı türü bulunmaktadır. Ancak yalnızca büyük yapraklı yaz ıhlamuru ve küçük yapraklı Avrupa ıhlamuru adıyla bilinen ıhlamur türleri yaprak ve çiçekleri kaynatılarak birlikte tüketime uygundur.
Türkiye de en çok büyük yapraklı ıhlamur Karadeniz ve Marmara bölgesinde yetişmektedir. Hasat zamanı haziran ve temmuzdur.
Kullanım Alanları
Ihlamur bitkisi faydaları açısından tüketildiği gibi başka alanlarda da kullanılmaktadır. Bu ağaçlar uzun ömre sahip olduklarından dolayı özellikle bahçelerde gölgelik ağaç olarak tercih edilmektedir.
Odunları beyaz ve aynı zamanda hafif olduğundan dolayı doğramacılık alanında kullanılmaktadır.
Ihlamur bitkisinin tomurcukları krem olarak alternatif tıpta yerini almaktadır.
Kabuklarında lifler bulunmaktadır. Ve bu liflerden iplik elde edilmektedir. Elde edilen ipler dokumacılık sektöründe kullanılmaktadır.
Arıcılık sektöründe de kullanılmaktadır. Ihlamur balı elde edilir. Bu bal hem şifalı hem de lezzetlidir.
Besin Değerleri
Ihlamur bitkisinin içerisinde C vitamini, A vitamini B6 vitamini ve P vitamininin yanı sıra demir manganez kalsiyum gibi mineraller ve tanen, protein müsilaj, glukoz uçucu yağ bileşikleri içermektedir. İçerisindeki bu uçucu yağlar ıhlamurun hoş kokmasını sağlamaktadır.
Ihlamur Çayının Faydaları
- Antioksidan içeren ıhlamur idrar söktürücü ve terlemeye yardımcı olur.
- Vücutta toksin ve iltihap azaltıcı etkiye sahiptir.
- İnsan metabolizması üzerinde etkili olan ıhlamur yatıştırıcı ve sakinleştirici etkiye sahiptir. Stresli ve yorgun geçirilen gün sonrasında özellikle tüketilerek bu etki sağlanılabilir.
- Ateş düşürücüdür.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudun direncini artırır
- Özellikle limon ile birlikte tüketim sonucu grip, nezleye ve soğuk algınlığına iyi gelir.
- Balgam söktürücüdür.
- Spazmı önler.
- Nefes darlığına, astım bronşit gibi solunum rahatsızlığına iyi gelir.
- Akne sedef gibi cilt rahatsızlıklarının iyileşmesine yardımcı olur.
- Boğaz akıntısını yumuşatır.
- Özellikle yemeklerden sonra oluşan hazımsızlık, şişkinlik ve gaz sorununa iyi gelmektedir.
- Ihlamur çayı bağırsak hareketini düzenler.
- Uykusuzluk problemi yaşayan insanların bu çayı tükettikten sonra uykuya dalmaları daha kolay olduğu bilinmektedir.
- Önceden kaynatılıp soğutulan ıhlamur çayı yüzdeki lekelere masaj yaparak ve düzenli uygulandığında lekeleri hafifletmede etkilidir.
- Ihlamur çayını saç ve saç derisine uygulamak onların daha parlak bir görünümüne sebep olarak güçlendirmeye yardımcı olur
- Ihlamur çayını soğuduktan sonra gözaltına koymak oradaki koyu renge iyi gelmektedir. Ayrıca gözleri dinlendirerek çapaklanmayı da önlemektedir.
- Kadınlardaki adet sancısına iyi gelmektedir.
- Baş ağrısına iyi gelmektedir.
- Kalp sağlığını destekler.
Ihlamur Çayının Yan Etkileri
- Kalp hastalığı geçmişi olan insanlar bu çayı tüketirken dikkat etmesi gerekir. Doktor tavsiyesi olmadan fazla tüketim sonucu kardiyotoksik etkiye sebep olabilir.
- Alerjik reaksiyon oluşma ihtimali vardır.
- Fazla tüketim sonucu hazmı zorlaştırabilir.
- Halsizlik yapabilir.
Ihlamur çayını kimler tüketmemeli?
- İlaç kullanan insanların, kullandıkları ilaçlarla tepkimeye girerek etkisini azaltabilir, artırabilir veya değiştirebilir. Bundan dolayı tedavinizi olumsuz yönde etkileyebilir.
- Hamile ve emziren anneler tüketmemelidirler.
- Anemisi olan kişiler tüketmemelidirler.
Ihlamur Çayı Nasıl Hazırlanır?
Ihlamur çayı genellikle yaprakları ve çiçekleri tarafından demlenerek hazırlanır. Asıl şifalı olan kısmı ıhlamur bitkisinin çiçekleridir. Bir tutam ıhlamurun üzerine kaynamış suyu dökerek demlenmesi sağlanır.
Ihlamur çayı, ocakta kaynatılmamalıdır. Bu şekilde 5-10 dakika kadar demlenmesi yeterli olacaktır. İçerisinde bulunan uçucu yağlar sebebi ile ağzı kapalı bir şekilde demlenmesi gerekir.
Bilinmesi Gerekenler
- Ihlamur çayı eğer çok bekletilirse içerisindeki aktif bileşenler açığa çıkacağı için her seferinde taze olarak tüketilmelidir.
- Ihlamur çayı eğer çok beklerse tadı ve kokusu değişebilir.
- Aynı zamanda kokusu da kaybolur bu sebeple 10 dakikadan fazla bekletilmemelidir.
- Sindirim sistemini yavaşlattığından dolayı ara öğünlerde tüketmek daha doğru olacaktır.
- Günde 2-3 bardak tüketilmelidir.
- Ihlamur çayı çok demlenirse rengi kırmızıya döner ve faydası da azabilir.
Ihlamur Nasıl Kurutulur?
Ihlamur çiçeği haziran ve temmuz ayında açmaktadır. Açan bu çiçekler dalından kopartılarak ağzı kapalı bir şekilde yaklaşık bir hafta boyunca alt üst edilerek kurutulmaya bırakılır.Ağzı kapalı bir şekilde kurutulmasının sebebi aroma ve kokusunun kaybolmaması içindir.
Ihlamur Bitkisi Nasıl Muhafaza Edilir?
Demleyerek birçok rahatsızlığımızda kullanarak iyi geleceğini düşündüğümüz ıhlamur çayı, en sağlıklı şekilde cam kavanozlarda muhafaza edilmesi doğru olacaktır. Bu şekilde cam kavanozlarda muhafaza edilen ıhlamur çayı serin ve kuru yerde bir yıla kadar dayanabilir.
Ihlamur Çayı Alırken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
Öksürük, grip, nezle deyince alternatif olarak ilk aklımıza gelen ıhlamur çayını alırken dikkat etmemiz gereken noktalar bulunmaktadır. Ihlamur bitkisinin en faydalı kısmı çiçek kısmıdır. Ihlamur bitkisini demlerken çiçek kısmın suya geçmesini sağlayarak tüketilmesi gerekir. Bu yüzden çiçek kısmının ezilmiş, parçalanmış şekilde olmaması gerekir. Eğer ezilip, parçalanmışsa çiçeğin özü suya geçmez ve ıhlamur çayından alınabilecek fayda azalır. Kapalı ortamda küf oluşumu olabileceğinden dolayı alırken bu hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
Ihlamur Bitkisi Nasıl Yetiştirilir?
Tohumla ekimi yapılan ıhlamur bitkisi; kireçli, serin, aydınlık bölgelerde yetişir. Özellikle ıhlamur ağacının kireçli ve humuslu topraklarda yetişmesi çok önemlidir. Bu topraklarda yetişen ıhlamur daha verimli bir şekilde büyür.
Ihlamur ağacının gövdesi hemen hemen tüm hava şartlarına uyum sağlar. Ihlamur ağacı hem kokusu hem de görüntüsü ile insanı dinlendirir. Faydaları saymakla bitmeyen ıhlamur ağacı en çok Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Ege ve Marmara sahil bölgelerinde yetişmektedir.
Sağlık problemlerin tedavisinde alternatif tıp aracı olarak kullanılan ıhlamur bitkisi çayı yapılarak tüketilmektedir. Ayrıca görüntüsü ve kokusuyla insanı rahatlatan, dinlendiren bir yapıya sahiptir.
Sonuç
Özellikle grip ve öksürük denilince ilk akla gelen ıhlamur bitkisi alternatif tıpta sağlık problemlerine karşı kullanıldığı gibi içeriği sayesinde birçok alanda da kullanıldığı gibi faydaları saymakla bitmeyen ıhlamur çayı yeteri ve dikkatli kullanım sonucu birçok derde deva olacaktır. Şunu belirtmemiz gerekiyor ki tedavide tek başına itki çayları yeterli değildir.