Yeterli ve dengeli beslenmek beden ve ruh sağlığı için büyük öneme sahiptir. Beslenmek sadece karnınızı doyurmak değildir. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin ilkelerini bu yazımızdan okuyun.
Beslenmek; yaşamınızı daha kaliteli kılmak, sağlığınızı korumak ve yükseltmek içindir aynı zamanda. Besinleri yeterli ve dengeli olarak aldığımızda vücudumuza sağladığı bir çok faydayı da zaman içerisinde gözlemlemiş oluruz.
Dengeli ve yeterli bir şekilde beslendiğinizde;
- Dengesiz beslenen insanlara kıyasla daha az hasta olursunuz.
- Daha sağlıklı bir zihne sahip olursunuz.
- Daha zinde bir görünümünüz olur.
- Esnek ve hareketli bir beden yapınız, kuvvetli kaslarınız olur.
- Canlı ve göz alıcı parlak saçlarınız olur.
Ve daha sayamadığımız niceleri…
Yeterli ve Dengeli Beslenme Nedir?
Sağlıklı bir vücut için çeşitli besin gruplarına ihtiyacımız var. Gün içinde yeterli ve dengeli beslenilmezse vücudun dengeleri bozulur. Bu dengeyi korumak için gün içinde beslenmemizi yeterli ve dengeli beslenmenin ilkelerine uygun şekilde yapmalıyız.
Dengeli Beslenmenin Temel İlkeleri
İnsanlar olarak son zamanlarda beslenme konusundaki davranışlarımızı gözden geçirip daha bilinçli olmaya başladığımız bir gerçek. Bu konuda doğru davranmak isteyen herkes, aşağıdaki yazanlara dikkat etmeli;
1. Alınan besinlerin içerikleri ve oranlarının fizyolojik olması konusunda dikkatli olmalı.
Beslenirken önceliğimiz mümkün oldukça fizyolojik besin piramidine uygun hareket etmek olmalı. Kalp,beyin ve kas için ana enerji kaynağı glikozdur. Bu nedenle normal sağlıklı beslenmede, diyabetik durumlarda ve diğer metabolik bozukluklarda da besin içeriğimiz %50-60 civarında karbonhidratlardan oluşmalı.
Kalori ihtiyacımızın günlük %15’i kadarını proteinlerden elde etmeliyiz. Sağlıklı kas ve iskelet yapısı, hormonal durumlar için belirli oranlarda mutlaka vücuda sağlıklı gıdalar yoluyla protein takviyesi yapılmalıdır.
Kalori ihtiyacımızın %15’i kadarı da yağlardan oluşmalı ancak bu yağ ihtiyacının içinde doymuş katı yağ oranı olabildiğince düşük olmalı. Hayvansal gıdalarda hali hazırda bir miktar yağ bulunur. Kalan yağ ihtiyacını da 1 veya 2 tatlı kaşığı zeytinyağı ile tamamlayabilirsiniz. Sıvı yağlar E vitamini ve OMEGA 3 ve 6 açısından oldukça önemlidir.
2. Kalori miktarı konusunda dikkatli olunmalı, sınırı aşmamalı.
Günlük kalori miktarının üzerinde alınan her kalori vücudunuzda yağ olarak depolanır. Bu durum pek çok metabolik hastalığa davetiye çıkarır.Alınacak kalori miktarı vücut kitle indeksi ve günlük aktiviteye göre belirlenmelidir. Günlük öğünler günde 3 defa yerine 6 defada uygun içerikte alınmalı.Besinler sindirimin kolay olması açısından çokça çiğnenmeli ve öyle tüketilmelidir.
3. Öğünler azar azar ve sık olarak alınmalı.
Öğünlerin azar azar alınması sindirimin kolay bir şekilde gerçekleşmesinde büyük bir rol oynarken sık bir şekilde alınması ise açlık hissinin önlenmesini,bastırılmasını sağlar.
4. Proteinler ve Karbonhidrat alımlarında oranlara dikkat edilmeli.
Vücudun esas yapısını proteinler oluşturur.Büyüme ve gelişme sağlamak için temel besin kaynağıdır proteinler.
Vücut günlük enerji ihtiyacını büyük oranda karbonhidratlardan karşılar.
Karbonhidratların ve proteinlerin günlük olarak dengeli bir şekilde alınması gerekir.
5. Yağlar sınırlı oranda tüketilmeli.
Katı doymuş yağ oranını %7’nin altına indirmek gerekir. Hayvansal gıdaların kendisinde bir miktar yağ mevcut olduğu için tüketirken ekstra yağ kullanılmadan kendi yağı ile hazırlanıp tüketilmesi daha sağlıklı olacaktır.
6. Taze sebze ve meyve tüketimine ağırlık verilmeli.
Enerji olarak alınacak kalori miktarında taze sebze ve meyve tüketimine dikkat etmeli böylelikle vitamin ve posa alımı da sağlanmış olacaktır. Tahıllarda belirli miktarda öğünlerde yer almalıdır. Hem kan şekerinin düzenli olması açısından hem de açlık hissinin bastırılması açısından bu oldukça önemlidir.
7. Su ve sıvı gıdalar alırken dikkat edilmeli.
İnsan vücudunun %50 ila %75’i sudan oluşmaktadır. Aynı zamanda hücrelerin temel yapı taşlarındandır. Su hem vücuttaki sindirimin düzeni açısından hem de fizyolojik ihtiyaçların düzenli olması açısından oldukça önemlidir. Vücuttaki bir çok biyokimyasal olay da su ile tepkime sonucu gerçekleşir.
8.Basit şeker ve şekerli ürünlerden uzak durulmalıdır.
Basit şeker ve tatlı gibi ürünlerden uzak durulmalıdır, tüketimi olabildiğince azaltılmalıdır. Basit şekerler hem kan şekerini hızlı bir biçimde yükseltmesi sebebiyle hem de kalorisinin fazla olmasından dolayı şişmanlamaya neden olur.
8. Besinler uygun koşullarda saklanmalı ve uygun şekillerde pişirimi sağlanmalı.
Besinleri uygun koşullarda saklamak onların taze kalmasını sağlayacaktır. Yine aynı şekilde besinlerin uygun koşullarda pişirilmesi sağlanmalı ki vitamin, protein gibi değerleri azalmasın.
9. Egzersizler düzenli olarak yapılmalı.
İnsan vücudunun sağlıklı ve sağlam kalması, ideal kilonun korunması için düzenli olarak egzersiz yapmak büyük önem arz etmektedir. Yürüyüş, bisiklete binme, yüzme gibi birden fazla kasın çalışmasını sağlayan egzersizler hem enerji harcama hem de vücudun direnç kazanması açısından önemlidir.